پلی نوروپاتی ناشی از شیمی درمانی

پلی نوروپاتی ناشی از شیمی درمانی که نوروپاتی محیطی نیز شناخته می شود یک عارضه جانبی رایج برخی از درمان های سرطان است. زمانی اتفاق می‌ افتد که داروهای شیمی‌ درمانی به اعصاب سیستم عصبی محیطی، که شبکه اعصاب خارج از مغز و نخاع است، آسیب می‌رسانند. این اعصاب احساساتی مانند لمس، دما و درد و همچنین حرکت عضلات را کنترل می کنند.

علل پلی نوروپاتی ناشی از شیمی درمانی
داروهای شیمی درمانی:

تاکسان ها: مانند پاکلیتاکسل و دوستاکسل که معمولا برای درمان سرطان سینه، ریه و تخمدان استفاده می شود.
داروهای مبتنی بر پلاتین: مانند سیس پلاتین، کربوپلاتین و اگزالیپلاتین که برای سرطان های مختلف از جمله سرطان ریه، تخمدان، مثانه و بیضه استفاده می شود.
آلکالوئیدهای وینکا: مانند وین کریستین و وینبلاستین که برای سرطان خون، لنفوم و سایر سرطان ها استفاده می شود.
سایر داروها: برخی دیگر از داروهای شیمی درمانی نیز می توانند باعث ایجاد پلی نروپاتی ناشی از شیمی درمانی شوند، اما به میزان کمتر.
دوز تجمعی: هر چه دوز تجمعی شیمی درمانی بیشتر باشد، خطر ابتلا به CIPN بیشتر است.

علائم نووروپاتی محیطی ناشی از سرطان
علائم نوروپاتی ناشی از شیمی درمانی بسته به شدت آسیب عصبی و اعصاب خاصی که تحت تأثیر قرار گرفته اند می تواند بسیار متفاوت باشد. علائم رایج عبارتند از:

علائم حسی:
بی حسی و گزگز در دست ها، پاها و گاهی اوقات بازوها و پاها
سوزش، تیراندازی یا درد شبیه شوک الکتریکی
از دست دادن حس لمس، دما و لرزش
مشکل در تعادل و هماهنگی

علائم حرکتی:
ضعف و گرفتگی عضلات
مشکل در مهارت های حرکتی ظریف، مانند بستن دکمه های لباس یا نوشتن
افتادگی پا (مشکل در بلند کردن قسمت جلوی پا)

علائم خودمختار:
تغییرات در ضربان قلب و فشار خون
مشکلات عرق کردن و هضم غذا

روشهای درمان نووروپاتی محیطی
داروها:
مسکن‌ها: مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن می‌توانند به مدیریت درد خفیف کمک کنند.
داروهای ضد تشنج: داروهایی مانند گاباپنتین و پره گابالین می توانند به کاهش درد نوروپاتیک کمک کنند.
داروهای ضد افسردگی: داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای و مهارکننده های بازجذب سروتونین- نوراپی نفرین (SNRIs) نیز می توانند برای مدیریت درد موثر باشند.

فیزیوتراپی: فیزیوتراپیست ها می توانند به بهبود تعادل، هماهنگی و قدرت عضلانی کمک کنند. متخصصان فیزیوتراپی همچنین می توانند تمریناتی را برای حفظ انعطاف پذیری و دامنه حرکت توصیه کنند.

کاردرمانی: کاردرمانگران می توانند به بیماران کمک کنند تا با چالش های زندگی روزمره ناشی از پلی نروپاتی ناشی از شیمی درمانی، مانند مشکل در مهارت های حرکتی ظریف، سازگار شوند.

درمان‌های مکمل: برخی از افراد با درمان‌های مکمل مانند طب سوزنی، ماساژ درمانی و تکنیک‌های آرام‌سازی از علائم تسکین می‌یابند.
سرما درمانی: پوشیدن دستکش و جوراب سرد می تواند در برخی موارد به کاهش درد و ناراحتی کمک کند.