تحریک الکتریکی مغز با روش TDCS یک از زیرمجموعه‌های روش نوروتراپی است که در آن با اعمال جریان الکتریکی کنترل‌شده توسط دستگاه به مغز، یک سری از نارسایی‌ها و مشکلات مغزی را درمان می‌کنند. از این روش برای به‌دست آوردن اطلاعات تکمیلی از مغز و نحوه کارکرد آن نیز استفاده می‌شود. در این مقاله با ما همراه باشید تا با اساس کار این روش آشناشده و متوجه شویم که چه نوع بیماری‌هایی با این روش قابل‌درمان هستند.
همان‌طور که اشاره شد تحریک الکتریکی مغز با روش TDCS (transcranial Direct Current Stimulation) یکی از زیرمجموعه‌های شاخه نوروتراپی است. نوروتراپی یعنی درمان عصب و سلول‌های عصبی با الکتریسیته. نوروتراپی روشی است که در آن، قشرهایی از مغز که از الگوی صحیح امواج مغزی پیروی نکرده و مشکلات روانی و عصبی را برای فرد ایجاد می‌کند، شناسایی‌شده و با نصب الکترود در جمجمه و اعمال جریان الکتریکی، تغییراتی مثبت در الگوی امواج مغزی ایجاد می‌شود. شناسایی قشرهایی از سیستم عصبی که از الگوی امواج صحیح پیروی نمی‌کنند از طریق نوار عصب عضله امکان‌پذیر است.
در این روش با استفاده از یک جریان الکتریکی حداکثر تا ۲ میلی‌آمپر، نواحی آسیب‌دیده مغز را تحریک می‌کنند. این روش از حدود ۱۰۰ سال پیش در بسیاری از کشورها مورد استقبال قرار گرفت؛ چراکه کاملاً غیرتهاجمی، بدون درد و بدون عوارض جانبی بوده و بدون استفاده از داروهای مسکن و بی‌هوشی انجام می‌شود.
حدود ۱۰۰ سال پیش، در سال‌های دهه ۱۹۶۰ شخصی به نام آلبرت با استفاده از تحریک مغز با روش tDCS عملکرد مغز را تحت تأثیر قرار داد. او همچنین متوجه شد که تحریک مثبت و منفی تحریک‌های متفاوتی را در مغز ایجاد می‌کنند. برای پیشگیری از سکته مغزی مغز باید در بهترین حالت عملکردی خود باشد.
اساس کار تحریک الکتریکی مغز با روش TDCS مانند تمام زیرشاخه‌های نوروپاتی همچون نوروفیدبک و بیفیدبک، اعمال جریان الکتریکی کنترل‌شده به نواحی دلخواهی از مغز، با استفاده از کارگزاری یک یا چند الکترود است.
در TDCS دو الکترود با قطب‌های مثبت و منفی بر روی جمجمه قرار می‌گیرد. سپس جریان الکتریکی توسط دستگاه روی الکترودها ایجاد می‌شود. جریان اعمال‌شده با نفوذ از پوست و جمجمه، به غشای سطح مغز می‌رسد. نورون‌های مغز از این الکترودهای مثبت و منفی تأثیر گرفته و باردار می‌شوند. با باردار شدن نورون‌ها با بارهای مخالف، یک میدان الکتریکی تحت کنترل در یک منطقه از مغز که مورد معالجه است ایجاد می‌شود.
با ایجاد میدان الکتریکی در ناحیه‌ای از مغز، کلسیم بیشتری وارد سلول‌های مغزی شده و درنتیجه فعالیت سلول‌ها افزایش پیدا می‌کند. با بالا رفتن فعالیت سلولی، خون‌رسانی به مغز شدت گرفته و گلوکز و اکسیژن بیشتری در اختیار سلول‌های آن ناحیه قرار می‌گیرد. با بالا رفتن متابولیسم و سوخت‌وساز در ناحیه مورد معالجه، یک ارتباط جدید بین سلول‌های آسیب‌دیده و سلول‌های جدید برقرار شده و عملکرد مغزترمیم پیدا می‌کند.
به‌تازگی روشی تحت عنوان HD-TDCS توسط محققان در حال پیاده‌سازی روی بیماران است که در آن به‌جای استفاده از ۲ پد الکترودی، از چندین الکترود کوچک‌تر برای تحت تأثیر قرار دادن قسمت‌های بیشتر و تخصصی‌تر مغز مورد استفاده قرار می‌گیرد. نتایج اعلام‌شده از این روش درمانی، ایجاد تغییرات گسترده‌تر با اثری طولانی‌مدت‌تر روی قسمت تحریک‌شده مغز را نشان می‌دهد.
کاربردهای تحریک الکتریکی مغز
از روش تحریک الکتریکی مغز با روش TDCS برای درمان بیماری‌ها و نارسایی‌های زیر استفاده می‌شود:
افسردگی
توان‌بخشی پس از سکته
وزوز گوش
وسوسه در برابر اعتیاد و دخانیات
پارکینسون
اختلالات اضطرابی
دردهای مزمن
میگرن
درمان افسردگی در خانم‌های باردار به‌دلیل محدودیت استفاده از دارو
درمان بیش‌فعالی کودکان
اختلالات حرکتی (برای درمان این مورد انواع دستگاه‌های فیزیوتراپی تولیدی توسط شرکت تجهیزات پزشکی برجیس نیز می‌تواند کمک‌کار شما باشد)
آفازی (زبان‌پریشی) بعد از سکته مغزی
ام اس
صرع
اختلالات هوشیاری
آلزایمر
اسکیزوفرنی
افزایش توان مغز در عملکردهایی نظیر گفتار و درمان لکنت زبان
درمان اختلالات محبتی مانند کمبود توجه
تقویت حافظه
افزایش قدرت تجسم و تصور مغز و بهبود توانایی مغز در درک مسائل ریاضی
