عصب هایی که در انتهای ستون فقرات در پایین کمر قرار دارند، همانطور که در شکل زیر می بینید ساختاری شبیه دم اسب ایجاد می کنند. عصب های حسی و حرکتی پاها و مثانه در این قسمت قرار گرفته اند و به لگن و پاها پیام رسانی می کنند. فشار به این عصبها باعث بروز بیماری به نام سندروم دم اسبی می شود.
نشانه های سندروم دم اسبی
درد شدید کمر، درد یکی از پاها یا هر دو پا و از دست دادن حس یا توانایی حرکت در پاها از علائم سندروم دم اسبی هستند. دیگر نشانه های سندروم دم اسبی عبارتند از:
• بی اختیاری ادرار
• یبوست
• بی اختیاری روده یا راست روده (بی اختیاری در مدفوع)
• اختلال در عملکرد جنسی
همچنین ممکن است این افراد رفلکس پا را از دست بدهند. به هر حال شدت این علائم به میزان فشار و التهاب اعصاب دم اسبی بستگی دارد.
چه کسانی در معرض سندروم دم اسبی هستند؟
این بیماری هم در مردان و هم زنان دیده می شود. این سندروم بیشتر در افراد بزرگسال بروز می کند اما در سنین دیگر هم می تواند اتفاق بیفتد. افرادی که جراحی فتق دیسک انجام می دهند، افراد سیگاری، چاق و کم تحرک نیز بیشتر از دیگران به این عارضه مبتلا می شوند.
درمان سندروم دم اسبی
پزشکان برای درمان سندروم دم اسبی از روش های جراحی یا غیر جراحی استفاده می کنند. بسته به میزان فشار بر اعصاب ناحیه دم اسبی و علت بروز التهاب یا فشار، از روشهای زیر برای درمان این بیماری استفاده می شود:
• درمان های غیر جراحی
اگر عفونت عامل سندورم دم اسبی باشد، از آنتی بیوتیک های مناسب استفاده می شود. این داروها از طریق سرم وارد بدن بیمار می شود. پزشکان التهاب در این ناحیه را که باعث فشار شده با تزریق دوزهای بالایی از داروهای کورتیکو استروئیدی برطرف می کنند. کاهش تورم از طریق فیزیوتراپی باعث از بین رفتن فشار بر عصب های پایین کمر می شود.
فیزیوتراپی بعد از جراحی سندروم دم اسبی
بیمار بعد از جراحی دوباره باید کنترل مثانه را با کمک روشهای فیزیوتراپی یاد بگیرد. بنابراین توانبخشی بعد از عمل سندروم دم اسبی برای تکمیل درمان بیمار بسیار اهمیت دارد. برای بازگشت عملکرد درست مثانه و توانبخشی بیمار، فیزیوتراپیست ها از روشهای زیر استفاده می کنند:
• ورزش درمانی
فیزیوتراپیست ها از تمرینات ورزشی خاصی برای انعطاف پذیری بهتر ستون فقرات بعد از جراحی استفاده می کنند. انجام روزانه ی این تمرینات در برنامه ی ورزش درمانی می تواند عوارض بعد از جراحی را تا حد زیادی کاهش دهد. تمرین درمانی به موارد زیر کمک می کند:
• بهبود وضعیت راه رفتن و ایستادن
• بهبود عملکرد جنسی فرد
• بهبود عملکرد عصب ها
• بهبود عملکرد حسی و حرکتی بیمار
همچنین برخی از این تمرینات ورزشی شامل تمرینات تقویتی برای عضلات کف لگن است که کمک می کند، بیمار کنترل بیشتری روی عملکرد مثانه داشته باشد.
بیوفیدبک
از این روش برای کاهش درد بعد از جراحی، بازتوانی حرکتی بیمار و تقویت عضلات کف لگن استفاده می شود. فیزیوتراپیست ها از بیوفیدبک برای درمان یبوست، بی اختیاری ادرار و مدفوع استفاده می کنند.
• الکتروتراپی
ممکن است فیزیوتراپیست برای تقویت عضلات کف لگن که نقش مهمی در کنترل ادرار و مدفوع دارند، از الکتروتراپی استفاده کند. این روش به آموزش مثانه، کنترل بهتر ادرار و مدفوع و نیز کاهش دردهای مزمن لگن و کمر بعد از جراحی کمک می کند.
